ارزشیابی برنامه ی مبارزه با سل در شهرستان اصفهان

مقدمه: بیماری سل دارای رتبه ی هفتم در بار جهانی بیماری ها بر اساس معیار disability adjusted life years (daly) است. بازگشت مجدد این بیماری، بعد از کاهش شیوع آن در ابتدای قرن بیستم، به دلیل فقدان یا عدم کارآیی صحیح برنامه های ملی مبارزه با سل در کشورهای مختلف بیان شده است. با توجه به اهمیت کیفیت مراقبت از سل جهت کنترل و کاستن از بار بیماری ناشی از آن، ارزشیابی دوره ای نحوه ی مراقبت از سل به منظور آگاهی از وضعیت موجود، بررسی علل عدم دستیابی به اهداف مورد نظر و انجام مداخلات مناسب، ضروری به نظر می رسید. روش ها: این مطالعه از نوع outcome program evaluation و health system research بود و اطلاعات مورد نظر از فرم های بررسی اپیدمیولوژیک بیماری سل مربوط به شهرستان اصفهان شماره 1 طی سال های 1384و 1385 از گروه پیشگیری و مبارزه با بیماری های استان اصفهان استخراج گردید. نمونه گیری به صورت سرشماری بود و داده ها بااستفاده از نرم افزار spss و آمار توصیفی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: شاخص های استخراج شده به ترتیب در سال های 1384 و 1385 شامل case detection rate به ترتیب 90 و 77 درصد، میزان بروز موارد جدید سل ریوی اسمیر مثبت در صد هزار نفر جمعیت به ترتیب 28/2 و 11/1 درصد، conversion rate به ترتیب 5/87 و 81 درصد، cure rate به ترتیب 5/77 و 56 درصد، completion rate برابر 5/2 و 2 درصد، success rate به ترتیب 80 و 58 درصد و failure rate به ترتیب 5 /2 و 4 درصد بود. . نتیجه گیری: نتایج این طرح مبین فاصله ی میزان بروز موارد جدید سل ریوی اسمیر مثبت، میزان بهبودی و میزان موفقیت درمان از میزان مورد انتظار بوده است که نشان دهنده ی وجود مشکل در اجرای مراقبت برنامه ی سل می باشد؛ اصلاح این مشکل، اجرای صحیح و دقیق directly observed treatment short- course (dots) و نظارت مستمر بر اجرای آن را می طلبد.